کتاب بررسی تطبیقی آیات مهدویت: از دیدگاه علامه طباطبایی در المیزان و آلوسی در روح المعانی

نویسنده: الهام خاضعی‌نیا

سخن مؤلف
بحث مهدویت و اعتقاد به وجود منجی آخرالزمان و مصلح جهانی بحثی اعتقادی است و در ادیان مختلف بیان‌شده است. این بحث در بسیاری از آیات قرآن کریم نیز مطرح‌شده و پیامبر گرامی اسلام و ائمهٔ اطهار به تفسیر و تأویل این آیات پرداخته‌اند.
ازآنجاکه آیات قرآن به‌طور صریح به این بحث اشاره نکرده و مانند بسیاری از آیات دیگر قرآن، فقط کلیات بحث را مطرح فرموده‌اند، مفسران شیعه و اهل سنت، به کمک روایات وارده از پیامبر گرامی اسلام و اهل‌بیت و قواعد تفسیری همچون قاعده «جری و تطبیق» به تفسیر این آیات پرداخته‌اند.
تحقیقات نشان می‌دهد که باوجود اعتقاد همهٔ فرقه‌های مسلمان به بحث مهدویت، در جزئیات این عقیده و دلالت آیات قرآن به آن، در بین علمای شیعه و اهل سنت اختلافاتی وجود دارد؛ بنابراین لازم است وجوه اشتراک و افتراق نظریات مختلف، موردبررسی قرار گیرد.
در مورد تعداد آیات مهدویت اقوال، متفاوت است. به‌طور مثال برخی، تعداد آیات مهدویت را ۱۳۲ آیه و حتی گروهی تا ۱۰۰۰ آیه شمرده‌اند؛ اما در این کتاب تنها آیاتی مطرح‌شده‌اند که دو مفسر موردنظر و یا حداقل یکی از آنان، آن آیات را به موضوع مهدویت مرتبط دانسته‌اند؛ بنابراین بسیاری از آیات باوجوداینکه ارتباط آنان با موضوع مهدویت بسیار واضح و روشن است اما به دلیل اینکه علامه طباطبایی و آلوسی آن آیات را به مهدویت مربوط ندانسته‌اند، مطرح نشده‌اند.